De periode van de Amstelveense noodopvang ligt achter ons. De opvanglocatie staat sinds 10 augustus leeg, maar de vluchtelingen die na vaak lange procedures statushouder zijn geworden, leven nu of binnenkort in onze omgeving. Sommigen hebben al een woning in de buurt, anderen wachten nog in het AZC Wenckebachweg of een andere opvanglocatie tot ze een woning kunnen krijgen.
Café Welkom, dat een spontane ontmoetingsplek wil zijn voor buurtbewoners, vluchtelingen en statushouders, gaat voortaan door op de eerste donderdag van de maand. De eerstvolgende bijeenkomst is op donderdag 6 oktober.
In gesprek met elkaar bij Café Welkom. Foto: Anton Groeneschey
Café Welkom is een plek om met elkaar te praten, voor inleidingen, muziek, gedichten en misschien ook om elkaar te helpen. Iedereen die contact met bewonersplatform Vluchtelingen Welkom Kronenburg opneemt, kan bijdragen aan de bijeenkomst door te koken, een gedicht voor te dragen, kunst te laten zien, muziek te maken, een verhaal te vertellen of op welke manier dan ook.
Op dit moment wordt het programma afgerond. Zo worden er rond 20:00 uur Eritrese hapjes geserveerd. De Eritrese keuken kenmerkt zich door veel, heet en heerlijk eten. Waarschijnlijk zijn er muzikale bijdragen te verwachten van enkele virtuoze muzikanten uit Zuid-Soedan en Syrië.
De Café Welkom bijeenkomst is in het Huis van de Wijk Buitenveldert, A.J. Ernststraat 112. Het gebouw ligt tegenover winkelcentrum Gelderlandplein. Het is bereikbaar met metro / sneltram, halte A.J. Ernststraat, daarna lopen in de richting van het Gelderlandplein. Parkeren: gratis vanaf 19:00 uur.
Aanvang: 19:30 uur tot circa 22:00 uur. Vanwege de hoeveelheid hapjes wordt aanmelding op prijs gesteld: mail s.v.p. naar vwk@ddh.nl
Burgemeester Mirjam van ’t Veld en wethouder Jeroen Brandes hebben op woensdag 29 september een overleg gehad met het COA en de uitkomst aan de vrijwilligers van bewonersplatform Vluchtelingen Welkom Kronenburg en Amstelveen voor Vluchtelingen laten weten. Opvallend daarbij is dat het huurcontract van de leegstaande noodopvang niet (zoals eerder naar buiten gebracht werd) in april 2017 wordt beëindigd, maar door het COA al per 31 januari wordt opgezegd.
De brief roept veel vragen op. Het COA meldt dat de uitstroom van vluchtelingen momenteel groter is dan de instroom. Daarom is er volgens het COA geen behoefte meeraan noodopvanglocaties en ook in de AZC’s is sprake van leegstand. Desalniettemin gaat de bouw van een AZC in Zaandam gewoon door en is aan de Amsterdamse Wenckebachweg (de voormalige ‘Bijlmerbajes’) onlangs een AZC in gebruik genomen. In de komende weken zal het aantal bewoners daar groeien van circa 300 naar circa 600.
In een gesprek dat wethouder Jeroen Brandes op 8 september had met vertegenwoordigers van bewonersplatform Vluchtelingen Welkom Kronenburg gaf hij al aan dat hij zich niet zou inzetten voor het gebruik van de noodopvang aan de Laan van Kronenburg als AZC. Daarvoor is overeenstemming nodig met het COA, de eigenaar van het pand en de Amstelveense gemeenteraad. Het lijkt er sterk op dat burgemeester Mirjam van ’t Veld en wethouder Jeroen Brandes het initiatief nu volledig hebben overgelaten aan het COA. Deze organisatie voor de opvang van asielzoekers sluit nu de leegstaande noodopvang nog vroeger dan verwacht. Oorspronkelijk zou het gebouw een tot drie jaar gebruikt worden.
Noodopvang, Laan van Kronenburg 2, Amstelveen. Foto: Hans Straeter
Het is een gemiste kans voor een welvarende gemeente als Amstelveen dat er nu niet structureel bijgedragen wordt aan de opvang van vluchtelingen. Het is raadselachtig dat er wel grote AZC’s zijn of worden gerealiseerd in de naburige steden Zaandam en Amsterdam. Het lijkt er sterk op dat burgemeester Mirjam van ’t Veld en wethouder Jeroen Brandes zich geen moment hebben ingespannen om een asielzoekerscentrum binnen de gemeente Amstelveen te realiseren. Vanuit de vrijwilligers is meerdere malen aangedrongen op het gebruik van de noodopvang als AZC of POL (procesopvanglocatie).
Dat deze capaciteit nu helemaal wordt afgestoten, verhoudt zich ook slecht met de enorme nood in opvangcentra in Griekenland en Italië. Deze vluchtelingen zouden worden herverdeeld over de landen van de Europese Unie. Nederland zou er 5000 van opvangen. Slechts een klein deel daarvan is tot nu toe naar Nederland gekomen. Vele tienduizenden vluchtelingen verblijven al heel lang onder miserabele omstandigheden in die Zuid-Europese landen.
In Amstelveen wordt nu een noodopvang afgestoten en niet als AZC gebruikt terwijl het pand voor een groot bedrag is verbouwd en slechts 15 weken gebruikt werd. Hoeveel de verbouwingskosten geweest zijn, is niet openbaar. De gemeente Amstelveen kan er niets over zeggen; het COA houdt de cijfers geheim. Het is verder erg jammer dat het met veel moeite opgebouwde vrijwilligersnetwerk niet kan worden ingezet voor vluchtelingen en statushouders in een tot AZC te transformeren noodopvang.
Burgemeester Mirjam van ’t Veld verdient complimenten voor haar voornemen om vluchtelingen die gewoond hebben aan de Laan van Kronenburg en hun toelatingsprocedure hebben afgerond de mogelijkheid te bieden om in Amstelveen te komen wonen. Wel roept dit de vraag op of de gemeente Amstelveen zich nu gaat inzetten om extra huurwoningen te realiseren om verdringing van andere groepen woningzoekenden te voorkomen.
Een andere vraag betreft haar voornemen om de vluchtelingen die in de Amstelveense noodopvang hebben gewoond nu tijdelijk bij elkaar te brengen in het AZC Laren op het voormalige kazerneterrein Crailo. Ze wil op die manier de vluchtelingen alvast naar de regio brengen, maar deze plek ligt vrij geïsoleerd tussen Laren en Bussum. Hoe kunnen de mensen daar ‘wennen’ aan de Amstelveense regio zonder makkelijke verbindingen met het openbaar vervoer? En als er al O.V. zou zijn, hoe zouden ze het kunnen betalen van het kleine zakgeld dat statushouders ontvangen?
De vraag is natuurlijk ook of vluchtelingen die terug willen komen naar Amstelveen een vrije keuze hebben om zich in het AZC Laren te vestigen? Wordt dit de zoveelste gedwongen transfer voor hen? Wordt dit een voorwaarde om in aanmerking te komen voor een woning in Amstelveen? Velen moesten al heel vaak van de ene naar de andere noodopvang of AZC verhuizen. Bewonersplatform Vluchtelingen Welkom Kronenburg verwacht niet dat er veel vrijwilligers uit Amstelveen en Buitenveldert regelmatig gaan afreizen naar deze Gooise locatie. Om meerdere redenen dringt zich de vraag op: waarom deze vluchtelingen niet in een AZC in Amstelveen kunnen worden ondergebracht?
Op 10 augustus sloten de deuren van de Amstelveense noodopvang. Veel vluchtelingen werden overgeplaatst naar locaties zoals Gilze en Budel. Daar in die bosrijke omgeving, niet ver van de Belgische grens, was vaak weinig te doen voor vluchtelingen. In Amstelveen werden er zowel binnen als buiten de noodopvang geregeld activiteiten georganiseerd door buurtbewoners. Na de verhuizing uit Amstelveen verzuchtte menig voormalige bewoner van het pand aan de Laan van Kronenburg: “Amstelveen was een paradijs in vergelijking met hier” en “Door de activiteiten konden we onze procedures vergeten; hier is het het enige waar we aan kunnen denken”. De vluchtelingen belandden opnieuw in een ‘wachtkamer’, maar dan een met veel minder faciliteiten dan de noodopvang in Amstelveen. Hun nieuwe situatie stond op gespannen voet met wat burgemeester Mirjam van ’t Veld en wethouder Jeroen Brandes beweerden in een brief aan de Amstelveense gemeenteraad op 8 augustus: “Sneller dan verwacht kan het COA de bewoners van de noodopvang aan de laan van Kronenburg in reguliere azc’s plaatsen waar betere faciliteiten zijn”.
Gelukkig hebben de laatste weken steeds meer ‘ex-Kronenburgers’ hun toelatingspapieren gekregen of is er bij sommigen eindelijk, vaak na vele maanden, een begin gemaakt met de toelatingsprocedure. Een deel van de voormalige bewoners van de Amstelveense noodopvang heeft zich zelfs weer in de omgeving van Amstelveen kunnen vestigen: ze wonen nu tijdelijk in de nieuwe AZC aan de Wenckebachweg in Amsterdam en hopen over enige tijd een woning te kunnen vinden in Amstelveen. Hun keuze is noodgedwongen het AZC in Amsterdam, want de noodopvang aan de Laan van Kronenburg staat leeg en het college van B&W spant zich niet in om van deze locatie een AZC te maken. Daarvoor is overleg nodig met het COA en de eigenaar van het voormalige kantoorpand en moet er voldoende steun verworven worden in de Amstelveense gemeenteraad. Wethouder Jeroen Brandes voelt er niets voor om dergelijke gesprekken aan te gaan. Hij wil de noodopvang het liefst in de mottenballen houden tot april 2017, het eerste moment waarop het huurcontract kan worden beëindigd.
Laadruimte van de bus met de laatste bewoners van de Amstelveense noodopvang. Foto: Mea van Tilburg
Zowel binnen bewonersplatform Vluchtelingen Welkom Kronenburg als het verband Amstelveen voor Vluchtelingen is er veel steun om de noodopvang opnieuw te gebruiken. Veel vrijwilligers vinden het een schande dat zoveel opvanglocaties gesloten worden, terwijl er tienduizenden vluchtelingen onder miserabele omstandigheden in kampen in Griekenland en Italië verblijven. Beloftes om deze vluchtelingen over Europa te herverdelen, worden nog steeds niet nagekomen.
De noodopvang is, na een kostbare verbouwing, slechts 15 weken open geweest. De vrijwilligers willen weer aan de slag, daarom worden er vanaf oktober door het bewonersplatform activiteiten georganiseerd met statushouders; vluchtelingen die hun procedure hebben afgerond. Sommigen van hen wonen al in Amstelveen, anderen wachten bijvoorbeeld in het AZC in Amsterdam op een woning.
Ondertussen zijn er onder vrijwilligers verkennende gesprekken gaande over wat we in Amstelveen, als welvarende gemeente, en in het naburige Buitenveldert zouden kunnen bijdragen. De wens dat de opvanglocatie aan de Laan van Kronenburg opnieuw gebruikt wordt, is nog steeds springlevend, maar misschien zijn er elders ook andere initiatieven mogelijk. Bijvoorbeeld een ontmoetingsruimte voor statushouders, vluchtelingen en buurtbewoners om elkaar wat beter te leren kennen waardoor wederzijds begrip en hulp toenemen.
Wie zelf eens een kijkje wil nemen in een AZC, kan zaterdag 24 september terecht tijdens de open dag in het AZC aan de Wenckebachweg, de voormalige Amsterdamse ‘Bijlmerbajes’. Van 12:00 tot 16:00 uur zijn bezoekers welkom. De officiële start is om 13:00 uur. Het AZC is het makkelijkst bereikbaar met de metro, halte Spaklerweg.
